Mogelijk gemaakt door:
Terug Naar overzicht

Astaxanthine

Astaxanthine is een carotenoïde die wordt gemaakt door plankton, algen en bepaalde planten, schimmels en bacteriën om zich te weren tegen de schadelijke effecten van zonlicht en zuurstof; de hoogste concentratie astaxanthine wordt aangetroffen in de groene microalg Haematococcus pluvialis. Vanuit deze bronnen komt astaxanthine in de voedselketen terecht. Astaxanthine is het belangrijkste (roze-rode) pigment in waterdieren zoals zalm, forel, garnaal, krab, zeekreeft en rivierkreeft; ook danken sommige vogels zoals de flamingo hun kleur aan astaxanthine. Voor deze dieren is astaxanthine een vitamine-achtige stof en onmisbaar voor hun gezondheid. Er zijn steeds meer aanwijzingen, vooral uit de vele preklinische studies, dat astaxanthine de gezondheid van de mens ook ten goede komt. De indicatielijst is mede samengesteld op basis van deze veelbelovende preklinische studies; helaas is het aantal gepubliceerde humane studies met astaxanthine vooralsnog beperkt.

Astaxanthine behoort tot de krachtigste en veelzijdigste antioxidanten die de natuur te bieden heeft. Astaxanthine is een veel krachtiger antioxidant dan vitamine E en verschillende andere carotenoïden (bètacaroteen, luteïne, lycopeen) en neutraliseert vrije radicalen. Na inname wordt astaxanthine in vrijwel alle organen en weefsels opgenomen. In de cellen wordt astaxanthine ingebouwd in celmembranen en mitochondriale membranen, waar astaxanthine de aanwezige lipiden en andere gevoelige structuren effectief beschermt tegen oxidatie. Door de ligging langs het hele celmembraan beschermt astaxanthine zowel aan de binnenkant als de buitenkant van het celmembraan. Andere antioxidanten hebben deze eigenschap niet.

Astaxanthine is overal in het lichaam werkzaam (ogen, bloedvaten, spieren, huid, hersenen, gewrichten, hart, lever, alvleesklier, nieren et cetera) en helpt bij het tegengaan van verouderingsprocessen door oxidatieve stress en ontsteking. Tevens ondersteunt en reguleert astaxanthine de werking van het immuunsysteem (met name de humorale afweerrespons).

Astaxanthine heeft een brede gezondheidsbevorderende werking:

Bronnen

Zalm, forel, garnaal, krab, kreeft, microalg Haematococcus pluvialis (voedingssupplement) 

Indicaties

  • remming veroudering, waaronder veroudering van het immuunsysteem (inflammaging) en huidveroudering
  • vermoeide en branderige ogen (asthenopie)
  • droge ogen, (preventie) degeneratieve oogziekten (zoals glaucoom, cataract, uveitis)
  • hersenziekten (ziekte van Alzheimer, vasculaire dementie, ziekte van Parkinson, ischemische beroerte), hersentrauma, ruggenmergletsel
  • neuropathische pijn
  • hart- en vaatziekten (atherosclerose, hypertensie, hartinfarct, hartfalen)
  • astma
  • inflammatoire darmziekten
  • reumatoïde artritis
  • osteoartritis
  • osteoporose
  • carpaaltunnelsyndroom
  • tenniselleboog, tendinitis
  • verminderde vruchtbaarheid (mannen)
  • diabetes en diabetescomplicaties (nefropathie, retinopathie, neuropathie, hart- en vaatziekten)
  • metabool syndroom, obesitas
  • atopisch eczeem
  • psoriasis
  • verbeteren weerstand tegen infectieziekten, waaronder COVID-19
  • preventie ischemie-reperfusieschade (in bijvoorbeeld hersenen, lever, nieren, hart)
  • goedaardige prostaatvergroting
  • sport (uithoudingsvermogen, vetverbranding, sneller herstel)
  • functionele dyspepsie
  • maagzweer (verschillende oorzaken)
  • leverziekten (waaronder alcoholische en niet-alcoholische leververvetting, leverinfarct)
  • fibrose (longfibrose, nierfibrose, leverfibrose)
  • sarcopenie

Contra-indicaties

Zwangerschap en lactatie (vanwege het ontbreken van veiligheidsgegevens)

Gebruiksadviezen

  • Algemene adviesdosering: 6-12 mg astaxanthine per dag
  • Verbetering cognitief functioneren: 12 mg/dag
  • Vermoeide ogen (asthenopie): 6 mg/dag
  • Verminderde vruchtbaarheid (mannen): 16 mg/dag

Interactie

  • Andere carotenoïden (bètacaroteen, luteïne, lycopeen) kunnen de opname van astaxanthine verlagen.
  • Astaxanthine beschermt de nieren tegen beschadiging door contrastvloeistof (dierstudies).
  • Astaxanthine beschermt tegen alcoholgeïnduceerde leverschade (dierstudie).
  • Astaxanthine vermindert leverschade door doxorubicine (dierstudie).
  • Astaxanthine beschermt tegen toxiciteit van methotrexaat (dierstudie).
  • De combinatie van astaxanthine (9 mg/dag) en tocotriënolen (50 mg/dag) verbetert het geheugen bij volwassenen met geheugenachteruitgang (humane studie).
  • Astaxanthine beschermt tegen ototoxiciteit van cisplatine (dierstudie).
  • Astaxanthine remt cardiomyopathie gerelateerd aan alcoholisme (dierstudie).

Veiligheid

De eencellige groene microalg Haematococcus pluvialis, die zeer rijk is aan astaxanthine, wordt al meer dan 10 jaar in voedingssupplementen gebruikt en is zeer veilig voor consumptie. In de Verenigde Staten bezit astaxanthine de GRAS-status (Generally Recognized As Safe). Er zijn geen bijwerkingen van astaxanthine bekend. In toxiciteitstudies met proefdieren zijn geen nadelige effecten gezien van astaxanthine in doses variërend van 5 tot 18 g/kg/dag; de LD50 is hoger dan 12 g/kg. In humane studies zijn doses gegeven tot 40 mg/dag (gedurende 3 weken). 

Literatuur

  1. Donoso A et al. Therapeutic uses of natural astaxanthin: an evidence-based review focused on human clinical trials. Pharmacol Res. 2021;166:105479.
  2. Yamashita E. Extensive bioactivity of astaxanthin from Haematococcus pluvialis in human. Adv Exp Med Biol. 2021;1261:249-259.
  3. Cao Y et al. Dietary astaxanthin: an excellent carotenoid with multiple health benefits. Crit Rev Food Sci Nutr. 2021 Sep 28:1-27.
  4. Mularczyk M et al. Astaxanthin and other nutrients from Haematococcus pluvialis-multifunctional applications. Mar Drugs. 2020;18(9):459.
  5. Kohandel Z et al. Anti-inflammatory action of astaxanthin and its use in the treatment of various diseases. Biomed Pharmacother. 2021;145:112179.
  6. Chang MX et al. Astaxanthin and its effects in inflammatory responses and inflammation-associated diseases: recent advances and future directions. Molecules. 2020;25(22):5342.
  7. Fan Q et al. Study on the enhancement of immune function of astaxanthin from Haematococcus pluvialis. Foods. 2021;10(8):1847.
  8. Ahmadi AR et al. Astaxanthin protective barrier and its ability to improve the health in patients with COVID-19. Iran J Microbiol. 2021;13(4):434-441.
  9. Talukdar J et al. Potential of natural astaxanthin in alleviating the risk of cytokine storm in COVID-19. Biomed Pharmacother. 2020;132:110886.
  10. Fakhri S et al. Astaxanthin, COVID-19 and immune response: focus on oxidative stress, apoptosis and autophagy. Phytother Res. 2020;34(11):2790-2792.
  11. Kim SH et al. Inhibitory effect of astaxanthin on oxidative stress-induced mitochondrial dysfunction - a mini-review. Nutrients. 2018;10(9):1137.
  12. Zaafan MA et al. The cardioprotective effect of astaxanthin against isoprenaline-induced myocardial injury in rats: involvement of TLR4/NF-kappaB signaling pathway. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2021;25(11):4099-4105.
  13. Krestinina O et al. Mitochondrion as a target of astaxanthin therapy in heart failure. Int J Mol Sci. 2021;22(15):7964.
  14. Ishiwata S et al. Changes in self-reported physical activity and health-related quality of life following 3-month astaxanthin supplementation in patients with heart failure: results from a pilot study. Ann Palliat Med. 2021;10(2):1396-1403.
  15. Kohandel Z et al. Nrf2 a molecular therapeutic target for astaxanthin. Biomed Pharmacother. 2021;137:111374.
  16. Kim SH et al. Astaxanthin modulation of signaling pathways that regulate autophagy. Mar Drugs. 2019;17(10):546.
  17. Valenti MT et al. A potential role for astaxanthin in the treatment of bone diseases (review). Mol Med Rep. 2020;22(3):1695-1701.
  18. Hwang YH et al. Suppression effect of astaxanthin on osteoclast formation in vitro and bone loss in vivo. Int J Mol Sci. 2018;19(3):912.
  19. Li J et al. Astaxanthin in liver health and disease: a potential therapeutic agent. Drug Des Devel Ther. 2020;14:2275-2285.
  20. Yang M et al. Astaxanthin prevents diet-induced NASH progression by shaping intrahepatic immunity. Int J Mol Sci. 2021;22(20):11037.
  21. Zhou X et al. Systematic review and meta-analysis on the effects of astaxanthin on human skin ageing. Nutrients. 2021;13(9):2917.
  22. Bahbah EI et al. Molecular mechanisms of astaxanthin as a potential neurotherapeutic agent. Mar Drugs. 2021;19(4):201.
  23. Sekikawa T et al. Cognitive function improvement with astaxanthin and tocotrienol intake: a randomized, double-blind, placebo-controlled study. J Clin Biochem Nutr. 2020;67(3):307-316.
  24. Zhao L et al. Astaxanthin alleviates neuropathic pain by inhibiting the MAPKs and NF-kappaB pathways. Eur J Pharmacol. 2021;912:174575.
  25. Fakhri S et al. Effects of astaxanthin on sensory-motor function in a compression model of spinal cord injury: Involvement of ERK and AKT signalling pathway. Eur J Pain. 2019;23(4):750-764.
  26. Balendra V et al. Therapeutic potential of astaxanthin and superoxide dismutase in Alzheimer's disease. Open Biol. 2021;11(6):210013.
  27. Wang M et al. Astaxanthin from Haematococcus pluvialis alleviates obesity by modulating lipid metabolism and gut microbiota in mice fed a high-fat diet. Food Funct. 2021;12(20):9719-9738.
  28. Radice RP et al. Effects of astaxanthin in animal models of obesity-associated diseases: a systematic review and meta-analysis. Free Radic Biol Med. 2021;171:156-168.
  29. Landon R et al. Impact of astaxanthin on diabetes pathogenesis and chronic complications. Mar Drugs. 2020;18(7):357.
  30. Wong SK et al. Effects of astaxanthin on the protection of muscle health (review). Exp Ther Med. 2020;20(4):2941-2952.
  31. Comhaire FH et al. Combined conventional/antioxidant astaxanthin treatment for male infertility: a double blind, randomized trial. Asian J Androl. 2005;7(3):257-62.
  32. Pereira CP et al. Antioxidant and anti-inflammatory mechanisms of action of astaxanthin in cardiovascular diseases (review). Int J Mol Med. 2021;47(1):37-48.
  33. Ng QX et al. Effects of astaxanthin supplementation on skin health: a systematic review of clinical studies. J Diet Suppl. 2021;18(2):169-182.
  34. Ambati RR et al. Astaxanthin: sources, extraction, stability, biological activities and its commercial applications - a review. Mar Drugs. 2014;12(1):128-52.
  35. Kidd P. Astaxanthin, cell membrane nutrient with diverse clinical benefits and anti-aging potential. Altern Med Rev. 2011;16(4):355-64.
  36. Yuan JP et al. Potential health-promoting effects of astaxanthin: a high-value carotenoid mostly from microalgae. Mol Nutr Food Res. 2011;55(1):150-65.
  37. Dose J et al. Free radical scavenging and cellular antioxidant properties of astaxanthin. Int J Mol Sci. 2016;17(1).
  38. Baralic I et al. Effect of astaxanthin supplementation on salivary IgA, oxidative stress, and inflammation in young soccer players. Evid Based Complement Alternat Med. 2015;2015:783761.
  39. Haines DD et al. Summative interaction between astaxanthin, Ginkgo biloba extract (EGb761) and vitamin C in suppression of respiratory inflammation: a comparison with ibuprofen. Phytother Res. 2011;25(1):128-36.
  40. Katagiri M et al. Effects of astaxanthin-rich Haematococcus pluvialis extract on cognitive function: a randomised, double-blind, placebo-controlled study. J Clin Biochem Nutr. 2012;51(2):102-7.
  41. Yoshihisa Y et al. Efficacy of astaxanthin for the treatment of atopic dermatitis in a murine model. PLoS One. 2016;11(3):e0152288.
  42. Wu H et al. Astaxanthin as a potential neuroprotective agent for neurological diseases. Mar Drugs. 2015;13(9):5750-66.
  43. Zhang L et al. Multiple mechanisms of anti-cancer effects exerted by astaxanthin. Mar Drugs. 2015;13(7):4310-30.
  44. Zhang J et al. Astaxanthin prevents pulmonary fibrosis by promoting myofibroblast apoptosis dependent on Drp1-mediated mitochondrial fission. J Cell Mol Med. 2015;19(9):2215-31.

Deze nutriënten worden ook beschreven in deze artikelen: